Update Wet zorg en dwang

De Wet zorg en dwang (Wzd) is met ingang van 1 januari 2020 ingevoerd. Er wordt van verpleegkundigen en verzorgenden verwacht dat zij op de hoogte zijn van de nieuwe wet, maar er zijn nog veel vragen en onduidelijkheden over de uitvoering daarvan. Dit geldt zeker voor de zorg thuis. Daarom is 2020 bestempeld als overgangsjaar waarin VWS met de veldpartijen gaat werken aan oplossingen om uiteindelijk de wet goed uit te kunnen voeren. In verband met de zorgen over de uitvoering van de wet heeft V&VN in november een advies gemaakt voor verpleegkundigen en verzorgenden. Dit advies verdient inmiddels een update.

Reactie Actiz en VGN
In december hebben Actiz en de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) aangegeven dat zij voor een eigen uitvoering van de Wzd kiezen. Ze adviseren zorginstellingen om niet zozeer de letters van de Wzd te volgen, maar vooral de geest. VWS heeft hier eind december op gereageerd met de mededeling dat zorginstellingen in 2020 de ruimte krijgen om procedures aan te passen aan de nieuwe wetgeving, maar dat het niet is toegestaan dat de wet op bepaalde onderdelen niet wordt uitgevoerd, zoals Actiz en VGN voorstellen. In de praktijk kun je als verpleegkundige of verzorgende tegen problemen aanlopen als je werkgever het advies van Actiz of VGN volgt en geen rekening houdt met het standpunt van VWS. 

Wat betekent dit voor jou?

Intramuraal
Het advies van V&VN is kort maar krachtig: 'volg de wet'. Dat geldt voor iedereen in Nederland, maar voor verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten is dit ook onderdeel van de professionele beroepsstandaard die in het tuchtrecht wordt getoetst. Als verzorgende val je niet onder het tuchtrecht, maar natuurlijk wel onder het gewone recht. 

Extramuraal
Normaal gesproken zou ook voor de wijk het advies van V&VN kort maar krachtig zijn: 'volg de wet'. Alleen zijn in de wijk de randvoorwaarden van de wet nog steeds niet op orde, zoals in november in het bericht van V&VN al is aangegeven. Dit betekent dat V&VN verpleegkundigen en verzorgenden werkzaam in de wijk nu adviseert om geen onvrijwillige zorg in het dagelijkse werk toe te passen totdat er meer duidelijkheid is over de uitvoerbaarheid van de wet in de wijk. 

Iedereen realiseert zich dat er situaties zijn waarbij onvrijwillige zorg al plaatsvindt of nodig is. Probeer te voorkomen dat je onvrijwillige zorg moet inzetten, maar als het niet anders kan: volg voor zover mogelijk het stappenplan van de Wzd om (juridische) risico’s te beperken.

• Bespreek de casus in je team en met de huisarts
• In het geval van een cliënt met dementie: neem contact op met de casemanager dementie
• Kun je (via de huisarts) een specialist ouderengeneeskunde of een arts verstandelijk gehandicapten om een consult vragen?
• Meld het aan je leidinggevende
• Noteer je acties in het zorgplan

Wat doet V&VN? 
V&VN heeft meermalen haar zorgen over de juridische verantwoordelijkheid en de risico’s voor de zorgprofessionals naar VWS geuit. Onze zorgen worden gedeeld door de andere beroepsgroepen die met deze wet te maken hebben. We proberen snel meer duidelijkheid te krijgen van VWS. We houden jullie op de hoogte. Loop je in de komende tijd tegen problemen aan? Neem dan contact op met Andrea Steger, adviseur bij V&VN, via een e-mail of via haar rechtstreekse telefoonnummer 06-13606998. 

Praktische informatie: 

1. Scholingsbijeenkomsten
   Na overleg met de vakgroep V&VN Wijkverpleegkundigen is afgesproken om in 2020 maandelijks in een regio een middagbijeenkomst voor leden te organiseren over de Wzd in de zorg thuis. De eerste bijeenkomst is op dinsdagmiddag 3 maart 2020 van 15.30 – 17.30 bij V&VN (Orteliuslaan 1000 in Utrecht).  Deze bijeenkomst zal in het teken staan van:
   • Scholing over de Wzd
   • Casuïstiekbespreking 
   • Uitwisselen van kennis en ervaring
   • Inventarisatie van knelpunten bij de uitvoering van de Wzd
   
   V&VN wil graag de knelpunten inventariseren en meenemen in gesprekken met VWS en andere partijen (zoals met werkgevers). De bijeenkomst wordt verzorgd door Andrea Steger en Sara Vriezen. Beiden zijn werkzaam als adviseur bij V&VN.
   
   Er wordt voor deze bijeenkomsten accreditatie aangevraagd. Je kunt je nu al opgeven bij Gea Bosma van V&VN als je op dinsdag 3 maart a.s. aanwezig wilt zijn. Houd deze website in de gaten voor de planning en de locaties van bijeenkomsten later in het jaar.
   
   
2. Vragen of zorgen over Wet zorg en dwang
   Heb je vragen over de wet zorg en dwang? Loop je tegen problemen aan bij de uitvoering van de wet? Heb je vragen over de toepassing van onvrijwillige zorg? Mail naar wetzorgendwang@venvn.nl. Je vraag wordt per mail beantwoord of er wordt een belafspraak met je gemaakt.
   
   
3. Meer informatie over Wet zorg en dwang
   VWS heeft in de laatste weken veel nieuwe informatie geplaatst op haar website ('informatieproducten wet zorg en dwang'). Ook houdt VWS informatiebijeenkomsten voor zorgprofessionals en beleidsmedewerkers verspreid door Nederland vanaf 27 januari tot en met 13 februari a.s. Meer info kun je vinden op dezelfde website onder informatiebijeenkomsten. 

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.