Ruimte en zeggenschap voor de professionals

In april 2022 werd het Landelijk Actieplan Zeggenschap (LAZ) gelanceerd. Het LAZ is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de beroepsverenigingen V&VN en BPSW en de brancheorganisaties Zorg (BoZ) NVZ, NFU, ActiZ, Nederlandse GGZ en VGN. Dit plan is erop gericht de professionele zeggenschap merkbaar te verbeteren en de veerkracht in de zorg te versterken. Het ministerie van VWS heeft subsidie beschikbaar gesteld voor zorgorganisaties die hiermee aan de slag willen. V&VN speelt een leidende rol in de organisatie en de uitvoering van het initiatief.

In het kader van het vergroten van zeggenschap en invloed organiseerde V&VN daarnaast meerdere netwerksessies en voerde ze adviesgesprekken met Verpleegkundige (en Verzorgende) Adviesraden.

Veel aandacht is daarnaast uitgegaan naar de behoeften van de verschillende beroepsgroepen: verpleegkundigen, verzorgenden IG (VIG) en verpleegkundig specialisten. M.b.t de VIG zijn stappen gezet om te komen tot een visie op het beroep die in 2023 nader zal worden vormgegeven.

Dag van de Verpleging 2022: Yes we care! Investeer in verpleegkundigen en verzorgenden

V&VN organiseerde een aantal acties om tegelijkertijd de kracht van de beroepen te vieren én bewustwording te creëren dat er forse investeringen nodig zijn om ook in de toekomst goede zorg te kunnen blijven verlenen. In drie video’s lichtten een verpleegkundige, een verzorgende IG en een verpleegkundig specialist toe wat zij nodig hebben in de uitoefening van hun beroep. In een foto-actie deelden beroepsbeoefenaren hun eigen 'Yes we care'-moment. Op de website van het FNI was een historische tentoonstelling te zien (Aan het front van de samenleving). Alle acties in het land werden gedeeld op een themapagina die doorlopend werd geactualiseerd.

Historisch College FNI

In 2022 zetten we verdere stappen in de inbedding van het museum bij V&VN. Het Historisch College werkte mee aan de tentoonstelling Wat een beeld van een verpleegkundige! in Meppen. Op de European Nursing Conference 2022 verzorgde het College een presentatie over de geschiedenis van de wijk. 

Wet zeggenschap in de zorg

In november 2022 werd de zogenoemde 'Wet zeggenschap in de zorg' aangenomen, een aanpassing in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). De wet garandeert invloed op de werkvloer door alle zorgverleners en is tot stand gekomen door inspanningen van Tweede Kamerleden van GroenLinks en de VVD en V&VN.

Belangrijke ontwikkelingen per sector

Wijkverpleging

2022 heeft in het teken gestaan van twee grote dossiers: Het hoofdlijnenakkoord (HLA) Wijkverpleging en het Kwaliteitskader Wijkverpleging. In het HLA zijn verscheidene taakgroepen actief geweest. V&VN was trekker van de taakgroep Kennis en Transparantie. In deze taakgroep is gewerkt aan een aantal projecten met betrekking tot de kwaliteit van de indicatiestelling, het onderzoek naar ongewenste praktijkvariatie en het opzetten van Intercollegiale toetsing. Daarnaast heeft V&VN een actieve bijdrage geleverd aan een aantal thema’s, waaronder het Persoonsgebonden budget (PGB), regeldruk en de nieuwe bekostiging wijkverpleging.

Voor het Kwaliteitskader Wijkverpleging worden drie indicatorensets ontwikkeld met als primair doel ‘leren en verbeteren’. V&VN is de trekker van twee projecten: de indicatorenset 'Kwetsbaarheid' en de indicatorenset ‘Belastbaarheid mantelzorg’. Voor de eerste set heeft Pallas 95 in opdracht van V&VN een knelpuntenanalyse uitgevoerd. Voor het thema 'Belastbaarheid mantelzorg' is in 2022 een basisindicatorenset ontwikkeld en getoetst. Voor beide sets zijn inhoudelijke werkgroepen georganiseerd waarin leden uit de achterban waren vertegenwoordigd. Het derde onderwerp is de PROM kwaliteit van leven. De Patiëntenfederatie is de trekker van dit onderwerp.

Acute zorg en medisch specialistische zorg

De minister heeft in 2022 zijn agenda voor de organisatie van de acute zorg en medisch specialistische zorg gepresenteerd. Die vormt een belangrijk onderdeel van het Integraal Zorgakkoord (IZA). V&VN zit aan tafel bij de relevante thematafels die gaan over concentratie en spreiding van complexe zorg, over de toegang tot en concentratie van acute zorg en de verdergaande samenwerking in de acute keten. We vragen daarbij aandacht voor de randvoorwaarden voor spreiding en concentratie van acute voorzieningen. Onder meer door te pleiten voor regionale verpleegkundige samenwerking ten behoeve van regionale uitbreiding van opleiding- en loopbaanmogelijkheden. In nauwe samenspraak met de afdelingsbestuurders bepalen we waar en welke inbreng wij willen leveren. Via het netwerk dat zij hebben, bestrijken we zo een breed scala van overleg waarin ter zake kundige leden participeren, en ondersteunen we hen daarbij.

Voor de acute zorg is gewerkt aan de implementatie van het Kwaliteitskader Spoedzorgketen, de voorgenomen verbreding hiervan en ontwikkelden we randvoorwaarden voor zorgcoördinatiecentra (ZCC's). Dit i.s.m. de V&VN-afdeling Wijkverpleging. Zo is bijvoorbeeld de toekomstige aansluiting van deze ZCC's met de acute GGZ bedongen. Afdelingsbesturen namen actief deel aan de eerste gesprekken over de implementatie van de multitraumanorm en gaan hier in 2023 mee verder. In de trajecten die, ter voorbereiding van de besluitvorming door de minister over concentratie en spreiding, werden gestart door het Zorginstituut zoeken we actief samenwerking met andere zelfstandige beroepsverenigingen met aanpalende acute specialisaties. 

Daarnaast hebben we in het IZA afspraken gemaakt over het slechten van hobbels in regelgeving (t.b.v. combibanen, uitzonderingen rond BTW, etc.) en knokken we voor het veiligstellen van toetredingsdrempels voor verpleegkundige vervolgopleidingen.

Verstandelijk gehandicaptenzorg

In 2022 werkte V&VN samen met de BPSW aan een leergang voor ambassadeurs (Beroepsvereniging van professionals in sociaal werk). Twee edities van deze leergang zijn van start gegaan. De ambassadeurs gehandicaptenzorg gaan onder meer twee keer per jaar in overleg met medewerkers van het ministerie van VWS. V&VN participeerde aan de sectortafel arbeidsmarkt gehandicaptenzorg, waarin onder meer werd ingegaan op mogelijkheden tot behoud van personeel. Verder werd onder meer gewerkt aan richtlijnen op het gebied van palliatieve zorg, obstipatie en pijn en participeerde V&VN in de stuurgroep van het Kwaliteitskompas.

GGZ

V&VN heeft in 2022 in het domein van de GGZ gewerkt aan de ontwikkeling van richtlijnen en generieke modules van AKWA GGZ. Leden zijn inhoudelijk betrokken. V&VN is trekker van het onderwerp forensisch vakmanschap binnen het forensisch kwaliteitskader. Ook namen we deel aan de richtlijn 'Acute psychiatrie', waarbij we stevige discussies hebben gehad met de NVVP over de somatische screening door de verpleegkundig specialist.

Het HLA GGZ is afgerond. We hebben veel overlegd met de GGZ-partijen om onze inbreng en projecten mee te nemen in het IZA. Een van de relevante projecten was een subsidie voor de SPV-opleiding, waar V&VN penvoerder en projectleider is. In het commissiedebat GGZ in de Tweede Kamer hebben we de vraag om een nieuwe capaciteitsraming voor het beroep SPV en duurzame subsidiering in de vorm van een beschikbaarheidsbijdrage ingebracht. Helaas is dit toen nog niet overgenomen en moet dit opnieuw worden gedaan. Een ander belangrijk punt is het nieuwe kwaliteitsstatuut.

Het IZA gaat voor ons vooral over de thematafel Sociaal Domein / Huisarts / GGZ, waaraan we deelnemen. Daar komen vraagstukken uit voort over de toegang tot de GGZ en de inrichting van de mentale gezondheidscentra. De voorbereiding voor de beschrijving van cruciale GGZ zijn gestart. In 2023 moet dit allemaal worden ingevuld. Met de huisartsen overleggen we over de POH GGZ.

We volgen het zorgprestatiemodel voor de bekostiging, dat veel problemen geeft in de praktijk, waarbij we de afdeling aan input voorzien over de uitwerking.

Ouderenzorg

V&VN is betrokken bij een veelheid van overleggen op bestuurlijk en ambtelijk niveau. De input hebben we opgehaald in een webinar waarin we in gesprek zijn gegaan met leden over de toekomst van de ouderenzorg (is voortgezet in 2023). V&VN en andere zorgpartijen zijn in gesprek met de minister over WOZO (het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen). Het tekort aan zorgprofessionals en ook de doorontwikkeling van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg, waarvan de personeelsnorm deel uitmaakt, zijn belangrijke onderwerpen in de gesprekken.

In het Regeerakkoord staat dat er een nieuwe interpretatie moet komen van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg. Ook staat daarbij de opdracht om te komen tot meer samenhang met het Kwaliteitskader Wijkverpleging. Het nieuwe Kwaliteitskader wordt het 'Generiek kompas Samen werken aan kwaliteit van bestaan' genoemd. De ontwikkeling van het Kompas is onderdeel van het WOZO-programma. Veel partijen die betrokken zijn bij de zorg voor ouderen, waaronder V&VN, werken mee aan de totstandkoming van het Kompas.

Het Kompas moet duidelijk maken waar een oudere met een ondersteuningsvraag op kan rekenen. Het biedt mensen om wie het gaat en betrokkenen bij de zorg een handvat om de verwachtingen te bespreken, en om te blijven leren en ontwikkelen. Het Kompas moest in maart 2023 klaar zijn om in te dienen bij het Zorginstituut. We maken ons zorgen over deze tijdsdruk. Het is cruciaal dat verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten invloed kunnen uitoefenen op de inhoud van het nieuwe Kwaliteitskader. V&VN haalde hiervoor inbreng op bij de klankbordgroep, in vier ledenbijeenkomsten en in een ledenpeiling en blijft dit in het hele vervolgproces doen.